Triumfi i Partisë Demokratike në zgjedhjet e fundit në Shqipëri shënon de jure fundin e regjimit komunist në këtë vend.

Ky triumf përforcohet nga dorëheqja e Ramiz Alisë, President i Republikës gjatë periudhës së tranzicionit, i cili, me taktikat e tij për të shpëtuar atë që nuk mund të shpëtohej, e shpuri vendin thjesht në një falimentim të plotë ekonomik.

Kjo është arsyeja që partia e re e ardhur në pushtet do të përballojë shumë shpejt shumë probleme të natyrës politike, sociale dhe ekonomike që nuk mund të zgjidhen edhe aq lehtë.

Përgjegjesitë e partisë Demokratike rëndohen edhe nga fakti se ajo është partia e vetme demokratike që fitoi në zgjedhjet në Shqipëri (partitë e tjera ekzistuese janë tepër efemere, pasi kanë vetëm një komitet drejtues, një gazetë dhe një numër shumë të kufizuar anëtarësh, dhe kufizohen vetëm me përkrahjen e aktivitetit të Partisë Demokratike, për të mbrojtur interesat e tyre), por edhe nga fakti se brenda vetë Partisë Demokratike ekzistojnë më shumë se një tendencë lidhur me perspektivat e vendit në të ardhmen (të kujtojmë ish ministrat e Partisë Demokratike në qeverinë e koalicionit, Pashkon dhe të tjerët, që ishin të gatshëm t'ia jepnin pushtetin ekonomik ish klasës drejtuese të krijuar nga regjimi komunist në Shqipëri), dhe më në fund nga fakti se në Shqipëri gjendja ekonomike është shumë e rëndë.

Ekzistenca në Parlament e një partie që ka shumicën absolute dhe të një opozite të formuar nga deputete të Partisë së diskredituar Socialiste, eshtë e mbarrsur me rrezikun që në Parlament të gjitha vendimet do të aprovohen sipas direktivave të një partie të vetme, duke vënë në rrezik kështu natyrën pluraliste të demokracisë së dëshiruar.

E vetmja rrugë shpëtimi për ekonominë shqiptare është tani restaurimi i kapitalizmit që bën të mundur zhvillimin e ekonomisë së tregut të lirë. Kush do të jenë kapitalistët e rinjë në Shqipëri? A do t'u kthehen ish pronarëve të tokës dhe ish kapitalistëve të drejtat e tyre?

Nga ana tjetër deri më sot Partia Demokratike ka shprehur dëshirën dhe aspiratat e shumicës së popullit shqiptar: të çlirohet nga një regjim i ashpër dhe çnjerëzor, i ashtuquajtur komunist, dhe të jetojë në demokraci.

Por me restaurimin e kapitalizmit, Partia Demokratike interesat e cilës klasë do të shprehë në të ardhmen?

Një gjë është evidente: restaurimi dhe krijimi i raporteve kapitaliste do të sjellë një lëvizje dhe një ndarje të re në përbërjen klasore të shoqërisë shqiptare. Interesat e cilës klasë të re do të shprehë Partia Demokratike? Po partitë e tjera, duke përfshirë Partinë Socialiste? Shoqëria shqiptare, sikundër në të kaluarën, aspiron të jetë një shoqëri evropiane. Ajo dëshiron të besojë se Europa dhe Shtetet e Bashkuara do ta ndihmojnë për të kapërcyer vështirësitë ekonomike. Megjithatë, duke pas qenë në të kaluarën një lodër në duart e vendeve evropiane, që kanë dashur dhe janë përpjekur gjithnjë ta ndajnë Ballkanin në sfera influence, duke e lënë këtë vend të vogël nën influencën e Lindjes (në fillim nën Turqinë dhe pastaj nën Rusinë, duke e venë nën rrezikun e vazhdueshëm të vendeve fqinje, tepër agresive dhe të mbështetur nga shteti carist apo sovjetik), ekziston midis popullit shqiptar një mosbesim i fshehur përsa i takon politikës së këtyre vendeve evropiane.

Më i keq është fakti se forcat që kanë qeverisur Shqipërinë në të kaluarën patën berë aleanca me forcat apo qeveritë e vendeve të huaja për interesat e tyre vetiake dhe jo për interesat e atdheut (Mbreti Zog mbështetej nga serbët, udhëheqësi komunist Hoxha u mbështet nga Jugosllavia, Rusia dhe Kina).

Me cilët popuj evropian aspiron të lidhet Partia Demokratike? I vetmi vend që nuk është diskredituar deri më sot në opinionin publik shqiptar janë Shtetet e Bashkuara, që kanë mbështetur gjithnjë integritetin e Shqipërisë dhe ku ekziston një diasporë shqiptare shumë e nderuar.

Çfarë natyre do të ketë kapitalizmi në Shqipëri? Shqiptarët do të aspironin të krijonin një tip kapitalizmi të reformuar si në vendet evropiane të Veriut, Zvicer, Suedi, Norvegji, Danimarkë dhe Belgjikë, por Shqipëria është tepër e papregatitur nga pikëpamja ekonomike dhe politike për këtë. Standarti i jetës dhe niveli i zhvillimit ekonomik janë sot për sot tepër të ulët. Marrëdhëniet e mira ekonomike dhe kulturale me këto vende do të ishin shumë fitimprurëse për Shqipërinë.

Me vendet fqinje Shqipëria aspiron të ketë marrëdhënie të mira, ajo aspiron të forcojë marrëdhëniet me Republikën Italiane. Ndihma e shtetit italian në këtë periudhë mjerimi është tepër e rëndësishme për popullin shqiptar. Sinqeriteti, me të cilin u dha kjo ndihmë, i ka pakësuar dyshimet lidhur me politikën italianë kundrejt Shqipërisë, dyshime që kanë lindur në mënyrë të natyrshme për shkak të qendrimit të Italisë gjatë Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore.

Shqipëria dëshiron të ketë marrëdhënie të mira me Jugosllavinë dhe Greqinë. Megjithatë problemet e minoriteteve shqiptare në këto vende, sidomos i tre milion shqiptarëve në Kosovë, por edhe pretendimet territoriale të këtyre vendeve kundrejt Shqipërisë, do të varen si shpata e Damokleut në të ardhmen mbi këto marrëdhënie.

Rindërtimi i ekonomisë shqiptare do të kapë një periudhë të gjatë kohe. Emigrimi dhe turizmi duhet të jenë një nga rrugëdaljet për zgjidhjen e problemeve ekonomike në një kohë të shkurtër. Por përsa i përket emigracionit, dyert e Evropës janë rreptësisht të mbyllura për shqiptarët, ndërsa për turizmin duhen investime nga ana e vendeve të tjera.

Muajt e ardhshëm do të jenë një provë e madhe, një grand test, jo vetëm për demokracinë shqiptare, por edhe për Europën, ndërkohë që Europa duhet të tregojë se inkurajon sinqerisht demokracinë në Shqipëri.

Back to Top